تحلیل بازار

باید اول بازار داخلی را اشباع کنیم و بعد مازاد آن را به سمت صادرات سوق دهیم.

اختصاصی ویکی‌شیمی- وزارت صمت با ارائه طرحی مبنی بر ضرورت تأمین بازار داخل پیش از هرگونه صادرات کالاهای پایه به‌دنبال تنظیم بازار داخل از یکسو و کنترل روند صعودی قیمت‌ها در این بازار که در نتیجه کمبود کالا اتفاق می‌افتد، است. این طرح به گفته کارشناسان و فعالان بازارهای پایه طرح بسیار خوبی است. به هر حال صنایع پایین‌دست ما صنایعی با ارزش افزوده بالا هستند و بدون‌شک خام‌فروشی می‌تواند ضربه سنگینی به آنها و حتی بازار هدفمان که همان  تولیدکنندگان ما هستند، وارد کند.

به‌عنوان یک مثال در حوزه تولید متانول شاهد رقابت این محصول در بورس هستیم و این در حالی است که ایران یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان این محصول در دنیاست و نباید با رقابت در بورس روبه‌رو باشد، اما صادرات عامل اصلی کمبود محصول در داخل است.

* تعادل در بازار محصولات پلیمری

در این رابطه علی بخشنده، مدیر کالایی و انرژی کارگزاری تدبیرگران فردا در مورد وضعیت بازار پلیمرها با بیان اینکه محصولات پلیمری هم مثل بقیه کامودیتی‌ها تا همین هفته‌های جاری خیلی سیر صعودی را تجربه کرده‌اند، گفت: بسیاری از محصولات مثل PVC و خیلی از محصولات دیگر پلیمری سقف تاریخی خودشان را لمس کرده‌اند و در حال حاضر قیمت‌هایی را به ثبت رسانده‌اند که بسیار بالا بوده است؛ اما به‌تبع هم انتظار برای یک اصلاح وجود داشت و همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، این محصولات در یک روند اصلاحی قرار گرفتند که البته در این روند اصلاحی، پیرو آن سقوط قیمت نفت در چند هفته پیش هم مزید بر علت شد که پلیمرها شروع به فاز اصلاحی کنند.

این کارشناس بازارهای کالایی در ادامه با بیان اینکه نفت با توجه به اینکه این روزها در حال بالا رفتن و افزایش یافتن است، گفت: در حال حاضر کمی بازار درگیر است و حالا بعد از این قیمت مشخص خواهد شد که بازار به کدام سمت خواهد رفت؛ آیا روند افزایشی را تجربه می‌کند یا باید منتظر بمانیم که دوباره اصلاح شود.

وی با بین اینکه پیش‌بینی می‌کنم بازار همچنان کمی اصلاح را تجربه کند، ادامه داد: با  توجه به اینکه سال میلادی هم تازه شروع شده و معمولاً انبارها هم در انتهای سال خالی  هستند، بنده فکر می‌کنم در سال جدید و با کمی اصلاح قیمتی بیشتر، شاهد افزایش معاملات و قیمت محصولات هم خواهیم بود.

* کف‌های عرضه باید رعایت شوند

بخشنده در پاسخ به این سوال که میزان عرضه و تقاضای پلیمرها و ترکیبات شیمیایی در چه شرایطی قرار دارد، گفت: شرایط در گریدهای مختلف متفاوت است، ولی عرضه و تقاضا هم طبق دستورالعمل دفتر صنایع تکمیلی پتروشیمی است، چراکه به هرحال پتروشیمی‌ها الزام دارند که آن کف عرضه را رعایت کنند (در صنایع پتروشیمی حتماً باید کف عرضه رعایت شود، اگر رعایت نشود به هر‌حال جرايم خاص خودشان را خواهند داشت) و در این ارتباط تصمیمات جدیدی هم برای رعایت کف‌های عرضه گرفته شده است.

مدیر کالایی و انرژی کارگزاری تدبیرگران فردا ادامه داد: شنیده‌ها حکایت از آن دارد که مجتمع‌ها باید ابتدا نیاز داخل را تأمین کنند و بعد صادرات هم اگر می‌خواهند داشته باشند، انجام دهند. نمونه این دستورالعمل هم در بازار فولاد در حال اجرا شدن است. به طوری که روز یکشنبه ما شاهد این بودیم که 340 هزار تن ورق گرم فولادی را فولاد مبارکه به عرضه رساند و یک رکورد را برای خود ثبت کرد که می‌توان گفت این قضیه برای خود صد درصد افزایش عرضه به همراه داشته است و این نشان‌دهنده همین سیاستی است که به پتروشیمی‌ها و صنایع فلزی ابلاغ شده که ابتدا باید بازار داخل را اشباع کنند و بعد مازاد بر آن بتواند صادر شود.

این در حالی است که تا به هر حال چنین سابقه‌ای وجود نداشته که چنین عرضه‌ای شکل بگیرد و می‌توان این‌طور گفت که فولاد مبارکه همیشه‌ عرضه‌هایش بر روی 120-130 هزار تن می‌چرخیده که در حال حاضر می‌توان گفت تقریباً به دونیم تا 3 برابر عرضه‌اش را افزایش داده است.

* طرح جدید وزارت صمت برای بازار

بخشنده در ادامه به طرح جدید وزارت صمت برای مدیریت بازار اشاره کرد و گفت: آن چیزی که گفته شده است، به نظر بنده برای تغییر مناسب نیست ولی طبق شنیده‌ها قرار است از طرح جامعی رونمایی شود که در آن قضیه دیگر بازار منقطع در بورس کالا به یک بازار پیوسته تبدیل شود و ما می‌توانیم بازارهایی را که در ابتدا صرفاً مانند بازار سهام در طول روز می‌توانند کار کنند و حتی کسانی که در بورس خرید کرده‌اند، بتوانند محصولاتشان را بفروشند و همچنین در این طرح تعبیه شده که بورس کالا یکسری انبارهایی را اجاره کند که کسانی که محصولاتی را که خرید می‌کنند، بتوانند در این انبارها محصول خود را نگهداری کنند و هر زمان که خواستند به فروش برسانند و کالا از طریق همان انبارها تحویل داده شود که البته  این قضیه انبار باعث می‌شود که موجودی انبار بورس کالا نشانه و شاخصی باشد برای عملکرد پتروشیمی‌ها یا برای تولید محصولات و سایر تصمیم‌گیری‌های مدیریتی که به قیمت روز هم محاسبه خواهد شد.

وی با بیان اینکه این یک طرح جامع است و با هم‌اندیشی و سیاست وزارت صمت، بورس‌کالا، سایر نهادهای نظارتی در این امر گرفته شده است، گفت: این طرح، طرحی است که خود وزارت صمت و خود شخص آقای وزیر به دنبال این قضیه هستند.

به گفته بخشنده مطابق این طرح می‌توان در مورد گریدهای مختلف و عرضه و تقاضا و ترکیبات شیمیایی و میزان تقاضا براساس سهمیه‌هایی که وزارت صنایع برای مشتریان درخواستی از طریق سایت بهین‌یاب تایید شده و به بورس ارسال شده است، تصمیم گرفت و نیز آن عرضه‌ها هم که از طریق آن کف‌عرضه‌ها که مسئله پتروشیمی از طریق دفتر صنایع تکمیلی پتروشیمی، به پتروشیمی‌ها اعلام و ابلاغ شده است و در حال حاضر پتروشیمی‌ها هم ملزم هستند که کف را رعایت کنند، مگر اینکه اتفاق خاصی بخواهد بیفتد.

مدیر کالایی و انرژی کارگزاری تدبیرگران فردا با بیان اینکه بر اساس این طرح در حال حاضر اول بازار داخل باید تأمین شود، بعد به سمت صادرات حرکت کنیم، افزود: می‌توان گفت که یک طرح بسیار خوب است، چراکه به هر حال صنایع پایین‌دست ما یک صنایع با ارزش افزوده بالا هستند که قطعاً خام‌فروشی‌ می‌تواند حتی به بازار هدف این تولیدکنندگان ضربه بزند و اگر این اتفاق رخ دهد، مثلاً ما می‌بینیم که در متانول در ماه‌های اخیر شاهد رقابت این محصول در بورس بودیم. درحالی که ما یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان متانول هستیم.

وی در پایان گفت: اگر بتوانیم تولیدکننده‌های صنایع پایین‌دست از تأمین را اشباع کنیم که البته این قضیه کاری هم ندارد. مثلاً ما فقط کافی است که یکی از مجتمع‌هایمان را دو برابر یا سه برابر اکسیده کردن را عرضه کنند، چون در نقطه مقیاس فروش صادراتی‌‌اش اصلاً عددی نیست و از این طریق می‌توانیم صنایع پایین‌دستمان را شروع کنیم که بتوانند به عنوان یک بازوی صادراتی و ارزآور برای مملکت باشند.